Vijf faalfactoren van leiderschap
Op 7 november nam ik deel aan een bijeenkomst over leiderschap, georganiseerd door Solid Professionals in samenwerking met de School voor Transitie. Samen met leiders uit verschillende sectoren bespraken we de vijf faalfactoren van leiderschap.
- Leiders verbinden onvoldoende of onvoldoende goed.
- Leiders nemen onvoldoende risico.
- Leiders zijn conflictmijdend.
- Leiders geven onvoldoende leiding aan transitie.
- Leiders geven onvoldoende vorm aan roeping
Na een inleidende beschouwing door Jakob van Wielink over één van deze faalfactoren, gingen de deelnemers met elkaar in gesprek. Al wandelend verkenden we elkaars gedachten en ervaringen die de inleiding bij ons opriep. Wat doe ik als leider goed en minder goed? Ben ik me bewust van de verantwoordelijkheid die leiderschap met zich meebrengt? Onderken ik voldoende mijn sterke en zwakke punten hierin? Van Wielink deelt zijn zienswijze over de faalfactoren in een video op YouTube, die ik van harte aanraad.
Je vraagt je misschien af waarom ik een boekbespreking begin met de vijf faalfactoren van leiderschap. Dat heeft een reden. Tijdens een van de break-outs van de bijeenkomst raakte ik in gesprek met Jan Pool over de faalfactor “Leiders geven onvoldoende leiding aan transitie.” Ik deelde mijn ervaringen met leiderschap en mijn eigen transitie van ongelovig naar gelovig, door het volgen van een Alphacursus. Jan sprak over de transities die hij zelf meemaakte, waaronder zijn rol als senior voorganger van Shelter Haarlem. Aan het einde van ons gesprek gaf hij me zijn boek Binnenspiegel en de kracht van zelfkennis. Hij had een extra exemplaar meegenomen om dit aan iemand te geven. Wie dat zou zijn, wist hij niet. Dat gegeven maakte het lezen van het boek extra bijzonder.
Boekabstract
Binnenspiegel van Jan Pool en Michiel Santman is een uitnodigend boek dat lezers wil wijzen op de kracht en de waarde van zelfkennis en zelfreflectie. Het is belangrijk om regelmatig in je ‘binnenspiegel’ te kijken en te ontdekken hoe het met je innerlijk gesteld is. Door zelfreflectie sta je stil bij je eigen gedrag, emoties en ervaringen. Zo leer je veel over jezelf, kom je tot nieuwe inzichten, maak je andere keuzes en zet je stappen in je persoonlijke ontwikkeling. Dit boek helpt je, aan de hand van tien vragen, om op jezelf te reflecteren, meer zelfkennis te krijgen en je gedrag te veranderen. Iedere vraag wordt ondersteund door een bijbelverhaal en geïllustreerd met persoonlijke voorbeelden. Elk hoofdstuk wordt afgesloten met reflectievragen.
Bespiegeling
Reflecteren leidt tot zelfkennis. Zelfkennis leidt tot nieuwe inzichten. Nieuwe inzichten zetten in beweging.
De Binnenspiegel gaat over de kracht en de waarde van zelfkennis en zelfreflectie. In tien hoofdstukken zetten de schrijvers me in beweging. Het boek is geen typisch zelfhulpboek, hoewel de titels van de hoofdstukken anders doen vermoeden:
- Wie ben ik nu werkelijk?
- Hoe ontwikkel ik mezelf?
- Wat is een gezond geestelijk leven?
- Ben ik nog vol passie?
- Is mijn roeping (nog) helder?
- Hoe kan ik (beter) omgaan met verandering?
- Ben ik emotioneel gezond?
- Leid ik een betekenisvol leven?
- Wat wil ik aan mijzelf en mijn leven veranderen?
De schrijvers benadrukken dat een transitie in je leven niet zonder de hulp van anderen kan: je naasten, vrienden, een coach of een buddy. Tijdens het lezen besefte ik dat mijn huidige verandering misschien wel veel groter is dan ik tot nu toe dacht. Ik ben op weg naar een onbekende bestemming, met het vertrouwen dat ik daar van betekenis kan zijn op een manier die ik daarvoor niet kende. Ik ben in transitie! Dan is de uitdrukking “What got you here, won’t get you there” (Marshall Goldsmith) zeker van toepassing op wat ik nog te doen heb.
Drie lessen
De Binnenspiegel geeft me drie belangrijke lessen. Ten eerste leer ik dat ik mijn gedachten beter kan ordenen door ze onder woorden te brengen. Wanneer ik mijn gedachten verwoord, wordt mij duidelijker hoe ik de boodschap moet overbrengen. Bij het verwoorden ervan blijkt vaak dat mijn boodschap nog niet duidelijk genoeg is, en soms zelfs dat ik zelf niet helemaal begrijp wat ik denk. Het is dus belangrijk om mijn gedachten onder woorden te brengen, te vertellen of op te schrijven, zodat ik ze niet laat hangen in een vaag gevoel zonder betekenis.
Ten tweede besef ik dat ik mijn leven niet alleen kan veranderen. Ik leef in een omgeving samen met mijn vrouw, kinderen, familie, vrienden, kennissen en collega’s. Als ik iets wil veranderen in mijn leven, wat voor mij belangrijk is, dan heeft dit ook invloed heeft op de omgeving. Daarom moet ik mijn gevoelens, onzekerheden en emoties durven uitspreken.
Toen ik mijn vrouw vertelde dat mijn werk voor mij minder betekenis had en dat ik niet tot mijn pensioen zo wilde doorgaan, steunde zij mij en gaf zij me het vertrouwen om een andere weg in te slaan. Zonder te bepalen wat goed voor mij was, gaf zij me de ‘rugdekking’ om te doen wat nodig was. Dit leidde tot de beslissing mijn baan op te zeggen, wat in mijn sector ongebruikelijk is (zonder vertrekvergoeding, dat doe je toch niet?). Toch heeft deze stap me inmiddels veel opgeleverd. Ik ben voor mezelf begonnen en ik ben nu verbonden aan een klein maar fijn adviesbureau dat als missie heeft om betekenisvol werk te doen voor hun klanten in een duurzame wereld.
Deze verandering heeft me verfrissende inzichten over mezelf opgeleverd. Ik maak kennis met nieuwe collega’s en stort me op het activeren van mijn netwerk om nieuwe kansen te creëren. Dit is spannend, maar soms ook teleurstellend. Zo worden pogingen tot kennismakingsgesprekken niet altijd beantwoord, worden afspraken eenzijdig verplaatst of geannuleerd, worden potentiële opdrachten, ondanks een goede prijs-kwaliteitverhouding, bij bestaande adviesrelaties alsnog belegd, etc. Het goede nieuws is dat ik zo leer te incasseren en hiervan te leren. Zo ervaar ik hoe het is om de regie in een gesprek niet over te nemen, maar de gesprekspartner te laten vertellen wat nodig is. Ik leer niet zelf in te vullen wat ik denk dat nodig is maar wat de ander vindt dat nodig is.
Het derde leerpunt heeft te maken met mijn relatie tot God. Het boek is geschreven door twee voorgangers met een evangelische roeping en gaat dieper in op de kracht van zelfkennis als basis voor een betekenisvol leven. Zo’n leven bouw je niet alleen op, maar samen met je familie, vrienden en naasten, en ook met God.
God geeft je de wijsheid, kracht en het vertrouwen om veranderingen aan te gaan. De schrijvers halen meermaals bijbelpassages aan die een bron van inspiratie zijn om de antwoorden te vinden op de tien vragen uit het boek. Zoals David in Psalm 34:6 schrijft: “Wie naar Hem opzien, stralen van vreugde, schaamte zal hun gezicht niet kleuren.” Dit beeld biedt troost en motivatie om in het vertrouwen op God de veranderingen aan te gaan.
Te koop in de boekhandel.
2 gedachten over “Binnenspiegel (Jan Pool, Michiel Santman)”
Dank je Bart voor je mooie recensie/reactie op ons boek! Wat mij bijblijft is een van je conclusies: ‘ik hoef het niet alleen te doen’. Die herken ik!
Dank Michiel!