Duitsland na de oorlog
Het jaar was 1945, en de Tweede Wereldoorlog was eindelijk ten einde. Duitsland, ooit een van de machtigste landen in Europa, was teruggebracht tot puin. Miljoenen mensen waren dood of gewond, en een groot deel van de infrastructuur van het land lag in puin. In de nasleep van de oorlog ontstond een nieuw Duitsland. Hoe heeft het land zich zo snel kunnen herstellen na de oorlog? Hoe ging het land om met de splitsing in de bondsrepubliek Duitsland en de DDR? Melching neemt je in zijn boek mee vanaf de oorlog tot de uitgifte van het boek in 2017.
Samenvatting
Duitsland kent een voorbeeldige democratie, het land heeft een succesvolle economie en het wordt gezien als de informele leider van de Europese Unie. Dat is wonderbaarlijk, gezien het recente verleden van Duitsland – waaronder twee wereldoorlogen en de splitsing in twee delen tijdens de Koude Oorlog -, maar ook vanwege de lastige geografische ligging en de ingewikkelde binnenlandse politiek. In dit boek behandelt Willem Melching in een kort bestek de hoofdlijnen van de Duitse geschiedenis vanaf 1945, met speciale nadruk op de buitenlandse politiek, de hoofdzaken van de binnenlandse politiek en de verwerking van het Duitse verleden. Het boek biedt een uitstekende achtergrond bij de nieuwe ontwikkelingen die Duitsland en Europa te wachten staan. Want de afgelopen jaren staat Duitsland opnieuw voor grote, nieuwe uitdagingen. De politieke en economische stabiliteit van Duitsland in Europa wordt bedreigd door de opkomst van het populisme van links en rechts, de aanhoudende eurocrisis en de moeizamer wordende relatie met de VS.
Wederopbouw
De geallieerden, geleid door de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Frankrijk, legden Duitsland harde voorwaarden op om ervoor te zorgen dat het nooit meer een bedreiging zou vormen voor de mondiale vrede. Het land was verdeeld in vier zones – Amerikaans, Brits, Frans en Sovjet – waarbij elke zone een ander niveau van controle over de economie en regering had.
Duitsland onderging een periode van wederopbouw waarin het zijn infrastructuur en industrie probeerde te herbouwen en tegelijkertijd probeerde te boeten voor zijn misdaden tijdens de oorlog. Het land werd ontdaan van zijn leger, en veel Duitsers werden gedwongen om hun huizen te verlaten en naar het buitenland te verhuizen.
Na verloop van tijd begon Duitsland zich economisch te herstellen, met een groot deel van het krediet aan kanselier Adenauer die een beleid van economische stabiliteit en groei heeft ingesteld. Deze periode werd echter ook gekenmerkt door aanzienlijke sociale onrust, vooral in het oosten, waar de communistische partij aanzienlijke steun onder de werknemers had gekregen. Dit leidde tot de bouw van de Berlijnse Muur die Duitsland verder verdeelde tot het uiteindelijk werd afgebroken in 1989.
Hereniging van Duitsland
Na de val van de Berlijnse Muur begonnen onderhandelingen tussen de West-Duitse regering onder leiding van bondskanselier Helmut Kohl en de Oost-Duitse autoriteiten onder leiding van de laatste leider van de DDR, Egon Krenz. Deze onderhandelingen waren gericht op de voorwaarden voor een vreedzame hereniging van de twee Duitse staten. Een belangrijk aspect van de hereniging was de integratie van de Oost-Duitse economie in de welvarende West-Duitse economie. Dit omvatte de overdracht van de Oost-Duitse mark naar de Duitse mark, de privatisering van voormalige Oost-Duitse staatsbedrijven en de modernisering van de infrastructuur in Oost-Duitsland. De hereniging van Duitsland riep zorgen op bij sommige andere landen, met name de voormalige Sovjet-Unie en haar bondgenoten in Oost-Europa. Er werden uitgebreide diplomatieke onderhandelingen gevoerd om de zorgen van deze landen te adresseren en hun steun te winnen voor de hereniging.
Ondanks deze uitdagingen is Duitsland een van de meest welvarende en stabiele landen van Europa geworden. Het heeft een sleutelrol gespeeld bij de vormgeving van de Europese integratie en blijft een belangrijke speler op het wereldtoneel.
Auteur
Willem Frederik Bernard Melching (1954) is een Nederlands historicus. Melching studeerde geschiedenis aan de Universiteit Leiden en promoveerde in 1988. Sinds 1989 is hij als historicus verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Hij heeft – veelal samen met Marcel Stuivenga – een aantal publicaties op zijn naam staan over de Europese geschiedenis. Zijn specialisatie is Duitsland. Daarnaast publiceert hij regelmatig essays, onder andere in het Historisch Nieuwsblad.